عناصر پرمصرف
سه عنصر مهم ازت، فسفر و پتاسيم مورد نياز اكثر گياهان زراعي مي‌باشد و به علت اينكه مقدار مصرف آنها بالاست به عناصر پر مصرف معروفند.
عناصر كم مصرف
وجود بعضي از عناصر براي رشد گياهان زراعي ضروري است ولي مقدار مصرف آن در گياهان پايين است به همين علت به عناصر كم مصرف معروفند.
ميزان نياز گياه كلزا به سه عنصر پر مصرف ازت، فسفر و پتاسيم به شرح زير است :
ازت:
كلزا نياز فراواني به ازت دارد و استفاده از كود هاي ازته براي بالا بردن عملكرد دانه ضروري است. براي توليد هر تن دانه معمولاً كلزا 60 تا 70 كيلوگرم ازت خالص را از خاك جذب مي‌كند.
چنانچه نتايج آزمون خاك شما، ازت را توصيه كرده باشد بايد 3/1 آن را در هنگام كاشت به صورت پايه و 3/2 باقيمانده آن را به صورت سرك مصرف كرد.
معمولاً زمان سرك اول پس از خاتمه روزت، زماني كه بوته‌ها در مرحله بيدار شدن از خواب زمستانه هستند (اولين نشانه‌هاي رشد تازه ديده مي‌شود) بايد انجام گيرد.
سرك دوم معمولاً در مرحله غنچه‌دهي و پيش از مرحله گلدهي مي‌باشد.
كمبود ازت
منجر به كوتاه ماندن بوته‌ها و زرد شدن برگ مي‌شود.
همچنين به هنگام ساقه رفتن، ساقه اصلي نازك است و شاخه بندي محدود شده و سطح برگ كاهش مي‌بايد. با كمبود ازت گياهان كمي زودتر به گل رفته و زمان گلدهي نيز كوتاه شده و تعداد غلاف كمتر مي‌گردد، كه در نتيجه باعث كاهش عملكرد محصول مي‌شود.
فسفر:
اين عنصر در تمام فرايندهاي بيوشيميايي و انتقال انرژي دخالت دارد.
فسفر در گياه باعث مقاومت گياه به ورس، زود رس كردن محصول و بالا بردن كيفيت محصول مي شود.
گياه كلزا براي توليد هر تن دانه حدود 12 تا 15 كيلوگرم فسفر از خاك جذب مي‌كند.
كمبود فسفر
به طوري كه رنگ برگ ابتدا به رنگ سبز متمايل به آبي تيره، سپس به رنگ ارغواني درمي‌آيدو باعث كوتاه ماندن ريشه‌ها و كوتولگي بوته ها مي شود)
پتاسيم:
پتاسيم باعث افزايش مقاومت گياه به بيماري‌ها مي‌شود.
پتاسيم باعث كيفيت بهتر و همچنين افزايش خاصيت انبارداري محصولات مي‌گردد.
كمبود پتاسيم
چروكيده شدن مسن‌ترين برگ‌ها (برگ‌هاي پاييني) و نيز قهوه‌اي شدن نوك برگ از مهم‌ترين علايم كمبود پتاسيم است)
عناصر كم مصرف مورد نياز
گوگرد:
تنظيم كننده‌هاي رشد داراي گوگرد هستند.
گوگرد با مقاومت گياه به سرما ارتباط دارد و در بعضي از موارد مقاومت گياه را به شدت افزايش مي‌دهد.
در خاك‌هايي كه كمبود گوگرد دارند مصرف 50 كيلوگرم گوگرد در هكتار باعث حداكثر واكنش محصول مي شود.
گوگرد را مي‌توان قبل از كشت به صورت پايه يا به صورت سرك همراه با مصرف ازت در بهار به كاربرد.
كمبود گوگرد
براثر كمبود گوگرد، برگ‌هاي جوان زرد و يا ارغواني مي‌شوند و رشد آنها ضعيف مي‌گردد. گل‌هاي كلزا تشكيل غلاف نمي‌دهند. و يا غلاف كمي با تعداد دانه‌هاي كم مي‌دهد در نتيجه عملكرد محصول و درصد روغن دانه كاهش مي‌يابد.
بر:
نقش مهمي در ساخت RNA (نوعي اسيد كه در پروتئين‌سازي شركت مي‌كند) ايفاء مي‌كند، همين‌طور تأثير مثبت و به‌سزايي در جوانه‌زني دانه گرده و بقاء آن دارد. بر در مقادير كم، بسيار ضروري است. خاك‌هايي كه كمتر از 8/0 ppm > بور دارند، (مي‌توانيد به نتايج آزمون خاك مزرعه كلزا مراجعه كنيد) به پخش يكنواخت 10 تا 15 كيلوگرم از اسيد بوريك در هكتار نياز دارند.
بور نبايد به صورت نواري به كار برده شود بلكه بايد به صورت يكنواخت در سطح مزرعه پخش گردد.
كمبود بر
علامت مهم كمبود بر خم شدن برگ‌ها به سمت پايين و قرمز و زرد شدن برگ‌ها است. از طرفي كمبود بر سبب كوتولگي، كم شدن تعداد گل و غلاف مي‌شود كه در نهايت باعث كاهش عملكرد محصول مي‌گردند. كمبود بر بيشتر در دوره‌هاي تنش رطوبت اتفاق مي‌افتد.
كلسيم:
يكي ديگر از ريزمغذي‌ها مي‌باشد كه مصرف آن براي تمام گياهان بسيار ضروري است. كلسيم جزء ساختار اصلي ديواره سلولي است (پكتات كلسيم) و همچنين براي رويش نقاط روينده و تاج ريشه و نيز در طويل شدن سلول و تقسيم سلولي نقش مهمي دارد.
بنابر اين طبق نتايج آزمون خاك بايد نسبت به رفع كمبود كلسيم اقدام كرد.
كمبود كلسيم
در اثر كمبود كلسيم برگ‌ها خال‌هاي زرد نشان مي‌دهند و لبه برگ‌ها به طرف پشت مي پيچند، با سنگين شدن غلاف‌ها، ساقه‌ها شكننده مي شوند يا ورس مي‌كنند كه منجر به كاهش محصول مي‌شود.
عوامل محدودكننده رشد كلزا
خشكي:
در حالتي كه گياه دچار تنش خشكي مي‌شود برگ‌ها به رنگ سبز تيره تا ارغواني درمي‌آيند و به حالت ايستاده قرار مي‌گيرند، برگ‌هاي قديمي‌تر و پاييني گياه زرد شده و مي‌خشكند، غنچه گل ضعيف شده و تعداد گل و نهايتاً تعداد غلاف كاهش مي‌يابد، بوته‌ها نيز كوتاه مي‌مانند. تگرگ
تگرگ:
مي‌تواند در مراحل مختلف روي رشد كلزا تأثير بگذارد.
1ـ در مرحله رويش
2ـ در مرحله ساقه‌دهي و گلدهي
3ـ در زمان غلاف‌بندي و رسيدن
3ـ سرمازدگي
اگر كلزاي پاييزه به موقع كشت نشود و يا به موقع آبياري نگردد و فرصت نيابد كه قبل از رسيدن سرما پوشش چند برگي قوي تشكيل دهد دچار سرما زدگي خواهد شد. سرما در مرحله جوانه زدن، بوته‌ها را خشك مي كند.
